THEMA'S
Een overzicht van lopende en komende thema's. Bekijk de inleidingen en download de posters.
Voor het digitale weekmateriaal logt u in op denieuweoase.app. Hier vindt u ook de links die in het magazine vermeld worden.
DE NIEUWE OASE JG04#01
21 AUGUSTUS t/m 1 DECEMBER 2023
STARTWEEK 34/35/36 - SUCCES!
21 AUGUSTUS T/M 8 SEPTEMBER 2023
Succes hebben, mensen dromen ervan. Streven ernaar. Trekken zich op aan de voorbeelden: Bekende Nederlanders die met hun hoofd op tv komen, zangers met een hit, topsporters met een medaille of geslaagde zakenmensen. Soms gunnen we iemand van harte zijn succes. Soms ook is er jaloezie: waarom zij wel en jij niet?
Ook jongeren willen succes. Jongens willen succes hebben bij de meiden, en omgekeerd. En: wat maakt een schooljaar succesvol? Goede cijfers halen? Of populair zijn bij je klasgenoten en vrienden maken? Iedereen legt het accent weer anders. Eén ding is zeker: al lijkt het soms zo, succes komt iemand meestal niet aangewaaid. Je moet er wat voor doen. Het kost inspanning. Soms moet je er risico’s voor nemen. Een wedstrijd kun je winnen maar ook verliezen.
Op welke manier ga jij van dit schooljaar een succes maken?
WEEK 37 - DAT IS DE BASIS
11 T/M 15 SEPTEMBER 2023
Zonder dat we het altijd beseffen, gaan we uit van bepaalde principes die we onderling delen. Bijvoorbeeld, dat je elkaar als vrienden niet verraadt. Dat je als buren iets van elkaar kunt lenen. Dat is de basis waarop je met elkaar omgaat.
Soms wordt die basis hardop uitgesproken of schriftelijk vastgelegd. Dan kun je elkaar daar ook op aanspreken, als iemand zich er niet aan houdt. Zo gaat het op school en in de klas. Maar ook bij een club, in een (democratisch) land, in Europees of NAVO verband. Het maakt dat je weet waar je aan toe bent. Dat je je veilig kunt voelen.
Hoe komt zo’n basis eigenlijk tot stand? En wat betekent het als iemand zich er niet aan houdt? Zijn de idealen die vroeger de basis van onze samenleving vormden nu weg of gewoon veranderd? Kunnen mens en (huis)dier ook een gezamenlijke basis hebben?
WEEK 38 - IK GUN HET JE
18 T/M 22 SEPTEMBER 2023
In een gezin met meerdere kinderen is het soms lastig om elkaar iets te gunnen. Wordt je broertje niet te veel verwend? Als je zelf genoeg hebt, is het makkelijker je vriend of vriendin een voordeeltje te gunnen, dan wanneer die ander altijd al meer heeft. Een ander dat goede cijfer gunnen als je zelf een vier hebt, is moeilijk. Maar als een arm iemand de hoofdprijs in de loterij wint, kunnen veel mensen oprecht blij zijn.
Het is een fijn gevoel, als je merkt dat iemand jou iets gunt. Zo iemand gun je op jouw beurt ook weer het beste. In een democratie is het belangrijk om elkaar iets te gunnen.
Maar wie gun je iets? En wat? Alleen je vrienden iets gunnen, neigt naar vriendjespolitiek. Een land glijdt af naar een dictatuur, wanneer andere meningen geen plek gegund wordt. Wel iets om aan te denken in de vredesweek.
WEEK 39 - DAT IS BEDREIGEND
25 T/M 29 SEPTEMBER 2023
Iedere dag is het nieuws vol dreigende berichten. Oorlogen, milieurampen, het hacken van computersystemen, aanslagen. Het houdt niet op, en het ene is nog bedreigender dan het andere. Dat kan angstig maken, en de toekomst zelfs te zwart kleuren voor jongeren. Hoe reageer je op die permanente dreiging? Je ogen ervoor sluiten is niet reëel, maar je alles aantrekken ook niet.
Ook in je eigen omgeving kun je dreiging ervaren. Je ouders die steeds maar ruzie hebben: gaan ze uit elkaar? Of ouders die zichzelf niet in de hand hebben, waardoor er thuis een dreigende sfeer hangt. Het is de week tegen pesten: wat kun je tegen de dreiging van gepest worden doen?
School kan een bedreigende omgeving zijn, als je niet goed genoeg presteert of gepest wordt. Wat een opluchting, als de dreiging wordt afgewend, als die donkere wolk toch voorbijdrijft! Dreigen en intimideren zijn machtsmiddelen die veel worden toegepast.
WEEK 40 - KOMT HET OVER?
2 T/M 6 OKTOBER 2023
Soms kunnen mensen iets zeggen zonder woorden. Een gebaar, een oogopslag, het trillen van een mondhoek zegt genoeg. Versta jij die lichaamstaal?
Kom het over wat je zegt? Woorden worden niet altijd goed begrepen. Sommige dingen moet je wel tien keer zeggen. Een andere keer moet je iemands woorden doorprikken: hij kan nu wel zeggen dat het goed gaat, maar... Mooie woorden kunnen verhullen, gewichtige taal kan bedoeld zijn om indruk te maken: trap je erin of doorzie je het?
Misschien wil je iemand troosten, maar dan is het net of je tegen een muur praat. Of kun je dan de juiste woorden niet vinden? In sommige situaties schieten woorden tekort...
Je bent boos. Maar horen ze dat dan ook? Of breng je de boodschap niet duidelijk over? Soms komt de boodschap juist weer heel hard aan. Misschien wel harder dan bedoeld.
WEEK 41 - VOORKOMEN IS BETER
9 T/M 13 OKTOBER 2023
Voorkomen is beter dan genezen. Wie niet rookt, verkleint de kans op longkanker. Toch onderschatten veel rokers de gevolgen voor zichzelf. Sommige mensen eten de gekste dingen om maar gezond te blijven. Speciale zaden, exotische kruiden, werken ze echt preventief? En kun je met preventieve scans voorkomen dat je ziek wordt? Veel mensen willen het opwarmen van de aarde voorkomen. Maar over de manier waarop en de snelheid waarmee verschillen de meningen. Sommige natuurrampen kun je echter niet voorkomen. Hoogstens de schade, en dat helaas in beperkte mate. Soms is het duidelijk: kiloknallers weigeren, voorkomt dierenleed. Leren voor je toets voorkomt dat je straks helemaal niks weet. Maar is het ook voldoende?
Ouders komen vaak met waarschuwingen. Te bezorgd? Sommige jongeren
hebben moeite om de gevolgen van hun daden te overzien. Voorkomen vraagt vooruitdenken.
Regels moeten voorkomen dat iedereen maar wat doet en het een chaos wordt.
WISSELWEEK 42/43 - HELP
16 T/M 20 OKTOBER/23 T/M 27 OKTOBER 2023
Om hulp roepen wordt wel eens gezien als een gebrek aan moed, maar soms is er juist moed voor nodig om hulp te vragen. Vaak vragen mensen pas hulp als het water ze tot aan de lippen staat. Je kunt je te groot voelen om hulp in te roepen. Of het voelt ongemakkelijk, zeker bij vreemden. Maar verrassend genoeg blijken mensen het vaak fijn te vinden als je een beroep op ze doet.
Soms doen mensen zich anders voor, om maar niet te laten merken dat ze de wanhoop nabij zijn. In de uitzending ‘De reünie’ zijn vroegere klasgenoten verbaasd als de grootste keetschopper van toen vertelt dat hij thuis mishandeld werd.
Hulp geven heeft wel een grens, maar waar ligt die? Je kunt niet aan de gang blijven!
Soms is het ronduit irritant, al die mensen die om hulp vragen. Dan zap je weg en richt je je op leukere dingen.
WEEK 44 - MUZIEK
30 OKTOBER T/M 3 NOVEMBER 2023
Als je niet weet hoe je iets moet zeggen, is er altijd nog muziek. Muziek die speciaal voor jou gemaakt lijkt te zijn, die precies uitdrukt wat jij voelt. Als
je wilt, is er altijd muziek om je heen, het is jouw element, jouw sfeer. Ieder stelletje heeft wel een speciaal eigen liedje. Maar ook onder vrienden, het is deel van je identiteit als individu of als groep. Dus kan het je ook vervreemden van elkaar. Oude mensen, met hun foute muziek, pffff!
Maar muziek kan ook een brug slaan. Mensen die samen muziek maken, begrijpen elkaar zonder woorden. Verschillen in leeftijd, nationaliteit of cultuur doen er dan even niet meer toe.
Toch is er ook altijd argwaan geweest ten opzichte van muziek, zeker vanuit godsdienstige hoek. Wekt het geen ‘ongewenste’ gevoelens op? En dan die ‘duivelse’ popmuziek. Met muziek kun je iemand beïnvloeden. Want muziek raakt aan emoties. Winkeliers maken daar dankbaar gebruik van.
WEEK 45 - ZORGZAAM
6 T/M 10 NOVEMBER 2023
Over ‘de zorg’ wordt voortdurend gediscussieerd. Voor wie moet er gezorgd worden en vooral: wat mag het kosten? Wat mag je van de overheid
verwachten, en wat van vrijwilligers en mantelzorgers?
Jongeren die familie of vrienden hebben die extra zorg behoeven, ervaren het van dichtbij. Er zijn veel verzorgenden nodig, ondertussen wordt werken in de zorg niet als een aantrekkelijke beroepskeuze afgeschilderd: zwaar werk en lage beloning. Iedereen heeft te maken met zorg, passief en actief. De zorg van je ouders, dat je niet zonder jas de deur uitgaat en op tijd je huiswerk maakt. Iemand die je eten kookt en naar je luistert. Fijn of irritant?
En zijn meisjes echt zorgzamer dan jongens? Of moet er meer oog komen voor de eigen zorgzaamheid van mannen? Kinderen leren zorgzaamheid vaak door het zorgen voor een huisdier: de hond moet ook uit als het regent. En hoe zit het met onze zorg voor de aarde?
WEEK 46 - TROTS
13 T/M 17 NOVEMBER 2023
Trots past niet zo goed bij onze volksaard: denk maar niet dat je meer bent dan een ander. Maar trots zijn op wie je bent, op wat je kunt, wordt in deze tijd wel steeds meer aangemoedigd. Goed ergens in zijn en daar om bewonderd worden, gebeurt al op de kleuterschool.
Trots heeft ook met eergevoel te maken, iets dat in veel culturen een grotere
rol speelt dan vanouds in Nederland. Gevoel van eigenwaarde ontwikkelen is belangrijk. Je niet laten kleineren, weten wat je waard bent. Maar een trotse aard kan je ook hinderen om te vertellen waar je mee zit, en je zo eenzamer maken dan eigenlijk nodig is.
Het grappige is dat je vaak het meest trots bent op iets waar je zelf weinig aan hebt bijgedragen. Dat je kleine nichtje nu al kan praten, dat je broer zo sterk is, dat je oma zo fantastisch appeltaart kan bakken, of dat Oranje heeft gewonnen.
WEEK 47 - SMOESJES
20 T/M 24 NOVEMBER 2023
‘De brug was open.’ ‘M’n band lek.’ De conciërge kan vast een waslijst vol smoezen van laatkomers noemen. En dat om maar geen straf te krijgen.
Ook ouders krijgen nogal wat smoezen te horen. Mensen met weinig macht verschuilen zich soms achter een smoesje. Maar ook machtige mensen gebruiken ze veel. Politici die bang zijn kiezers te verliezen. Directeuren die na een fout niet publiekelijk af willen gaan. Maar worden smoezen doorgeprikt, dan lijd je echt gezichtsverlies.
Mensen verzinnen ook smoesjes om op een galante manier de waarheid te omzeilen. Om iets minder hard te maken. Je wilt iemand niet recht in zijn gezicht zeggen dat je geen zin hebt. Het ene smoesje is het ander niet. Aan sommige wordt zwaar getild, over andere een beetje lacherig gedaan. Je hebt zelfs smoesjes voor jezelf, om je niet al te schuldig te voelen. Is er verschil tussen een smoesje en een leugen?
WEEK 48 - DAT WORDT WAT!
27 NOVEMBER T/M 1 DECEMBER 2023
Sommige mensen lijken veelbelovend. Vooral een mooi uiterlijk wekt veel verwachtingen. Te veel: lelijkerds blijken het geweldig te kunnen doen. Sommige jongeren lijden onder te hoge verwachtingen van hun ouders. Van anderen wordt weer te weinig verwacht: zo komen migrantenkinderen vaker in een lager schooltype terecht.
Vertrouwen in de toekomst is belangrijk. Dat vertrouwen zit ook in de adventstijd die deze week is begonnen: met vertrouwen de toekomst tegemoet leven. Want als het vertrouwen ontbreekt, ontstaat er een crisis. Dan ontstaat er wantrouwen en dat verlamt. Hoe krijg je dan weer vertrouwen in je medemensen of
in de politiek of economie?
Jongeren moeten als geen ander stappen zetten voor later. Lastig, want je kunt alleen achter een opleiding of beroepskeuze staan als je er ook echt wat in ziet. Grootse plannen hebben en blaken van zelfvertrouwen, dat vinden we positief. Maar andere generaties en culturen hechten meer waarde aan bescheidenheid.